Zgodnie z nowelizacją ustawy z dnia 21 maja 2025 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym, deweloperzy zostali zobowiązani do pełnego i transparentnego ujawniania cen oferowanych nieruchomości. Celem jest zwiększenie przejrzystości na rynku nieruchomości poprzez nałożenie na deweloperów obowiązku publikowania cen wszystkich oferowanych lokali mieszkalnych – od momentu rozpoczęcia sprzedaży danego mieszkania aż do finalizacji transakcji.
Czego dotyczy nowa regulacja?
Ustawa dotyczy jawności cen mieszkań i domów sprzedawanych przez deweloperów. Zgodnie z nowymi przepisami każdy deweloper będzie musiał ujawniać ceny wszystkich oferowanych nieruchomości za pośrednictwem dwóch źródeł: na własnej stronie internetowej oraz w centralnym rejestrze prowadzonym przez państwo.
Informacje cenowe mają być dostępne publicznie od początku sprzedaży danej oferty do jej zakończenia (czyli do momentu, gdy nieruchomość zostanie sprzedana). Istotne jest, że obowiązek podania ceny dotyczy dokładnie tej kwoty, która widnieje w umowie deweloperskiej zawieranej z nabywcą. Dzięki temu klienci już na etapie przeglądania oferty w internecie poznają realną cenę nieruchomości, bez konieczności indywidualnego kontaktu z deweloperem.
Jakie dane będą publikowane?
Nowe prawo precyzuje, jakie informacje cenowe muszą zostać upublicznione przez deweloperów w ramach ofert sprzedaży nieruchomości. Do kluczowych danych należą:
- Cena za metr kwadratowy – aktualna cena za 1 m² danego lokalu mieszkalnego.
- Cena całkowita nieruchomości – pełna cena mieszkania lub domu, uwzględniająca wszystkie dodatkowe elementy i opłaty związane z zakupem. Oznacza to, że w podanej cenie muszą się znaleźć np. koszty miejsca parkingowego, garażu czy komórki lokatorskiej sprzedawanych łącznie z lokalem.
- Historia zmian ceny – wszelkie zmiany cen w trakcie oferowania nieruchomości muszą być odnotowywane. Ceny ofertowe muszą być aktualizowane co najmniej raz na 24 godziny oraz archiwizowane, tak aby kupujący mogli porównać, jak cena zmieniała się w czasie.
- Dodatkowe koszty zakupu – deweloper ma obowiązek poinformować o wszystkich dodatkowych kosztach, które wiążą się z zakupem danej nieruchomości. Obejmuje to np. opłaty za wykończenie pod klucz (jeśli taka opcja jest oferowana), dopłaty za zmiany lokatorskie czy inne koszty administracyjne wpływające na finalną cenę.
Centralny rejestr cen mieszkań – dane.gov.pl
Centralnym elementem nowych regulacji jest utworzenie centralnego rejestru cen mieszkań, który będzie gromadził przekazywane przez deweloperów dane o cenach. Ustawodawca wskazał, że rolę takiego rejestru pełnić będzie rządowy portal otwartych danych dane.gov.pl. Każdy deweloper będzie zobowiązany nie tylko publikować ceny na swojej stronie, ale także przesyłać te informacje do bazy, gdzie zostaną one scentralizowane.
Będzie to publicznie dostępna baza danych prezentująca aktualne ceny ofertowe nowych mieszkań i domów. Portal pozwoli każdemu na przeglądanie tych cen i łatwe porównywanie ofert różnych inwestycji oraz deweloperów w jednym miejscu. Dzięki temu zainteresowani kupujący zyskają prosty dostęp do informacji o cenach na rynku pierwotnym.
Konsekwencje dla deweloperów i prawa kupujących
Niewywiązanie się z nowych obowiązków będzie surowo sankcjonowane. Ustawa przewiduje, że jeśli deweloper nie będzie publikował wymaganych danych lub zatai ceny, naraża się na kontrolę i karę finansową ze strony UOKiK. Naruszenie przepisów o jawności cen traktowane jest jako praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów, co oznacza możliwość nałożenia kary nawet do 4% rocznego obrotu firmy.
Z perspektywy klientów wprowadzono ważne zabezpieczenie: jeśli cena podana na stronie internetowej dewelopera okaże się niższa od ceny zaoferowanej przy podpisywaniu umowy, nabywca ma prawo żądać sprzedaży mieszkania po cenie dla niego korzystniejszej. Innymi słowy, deweloper nie może podnieść w ostatniej chwili ceny ponad kwotę wcześniej ujawnioną – w przeciwnym razie kupujący ma prawo domagać się niższej, pierwotnie podanej kwoty.
Kiedy przepisy wejdą w życie?
Nowa ustawa została skierowana do podpisu Prezydenta RP i wejdzie w życie po upływie miesiąca od publikacji w Dzienniku Ustaw. Oznacza to, że mniej więcej miesiąc po oficjalnym ogłoszeniu przepisy staną się wiążące, a deweloperzy będą musieli do tego czasu dostosować swoje strony internetowe oraz przygotować system przekazywania danych do rejestru.
Podsumowując, aktualne ceny mieszkań oferowanych przez deweloperów będzie można sprawdzić zarówno na ich stronach internetowych, jak i w centralnym rejestrze cen mieszkań na portalu dane.gov.pl. Umożliwi to wszystkim zainteresowanym łatwy dostęp do informacji i porównanie ofert na rynku nieruchomości.